عوامل موثر بر قیمت آلومینیوم کدامند؟ آلومینیوم از جمله پراستفاده‌ترین فلزات در جهان است که به دلیل مزایای عمده‌ای که دارد، تقاضا برای آن در دهه‌های اخیر سیر صعودی داشته است.
آلومینیوم از آهن سبک‌تر است و جابه‌جایی آن نیز کم هزینه بوده و سوخت بسیار کمی مصرف می‌کند. از طرفی این فلز در صنایع مختلف کاربرد داشته و به‌دلیل آنکه رسانایی خوبی دارد، به‌طور ویژه در صنایع برق مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طبیعتا در چنین شرایطی، قیمت آلومینیوم نه تنها در تعیین قیمت نهایی محصولات تولید شده از آن موثر بوده، بلکه می‌تواند بر تورم کلی جامعه و اقتصاد کشورها نیز تاثیر بگذارد.
به عبارتی، هرچه که قیمت آلومینیوم بیشتر شود، قیمت محصولات متنوعی دستخوش تغییر و تحول شده و به تبع آن، وضعیت اقتصادی جامعه بی‌ثبات می‌شود.
از این رو است که شناخت عوامل موثر بر قیمت آلومینیوم می‌تواند پیش‌بینی قیمت این فلز را در بازه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت امکان‌پذیر کرده و دید کلی از اقتصاد کشور در آینده دهد.
فهرست محتوا
بررسی عوامل موثر بر قیمت آلومینیوم
در ادامه مهم‌ترین عوامل موثر بر قیمت جهانی آلومینیوم را یک به یک بررسی کرده‌ایم:
1- هزینه استخراج و تولید آلومینیوم، مخصوصا هزینه برق مصرفی
نه فقط آلومینیوم، بلکه هر ماده معدنی و تولیدی دیگری بر اساس هزینه‌های اولیه که صرف ساخت آن می‌شود، قیمت‌گذاری می‌گردد. بخش اصلی قیمت آلومینیوم نیز مربوط به هزینه‌های استخراج آن می‌شود.
| بخوانید تا بیشتر بدانید: عوامل موثر بر قیمت مس |
فرایند استخراج آلومینیوم دشوار و هزینه‌بر است و شاید اگر ساخت آلومینیوم مثل فولاد بود، امروز آلومینیوم از فولاد هم پر استفاده‌تر می‌بود. گزارش‌ها نشان می‌دهند که نیمی از هزینه نهایی آلومینیوم به میزان انرژی برقی اختصاص دارد که صرف فرآوری شیمیایی آن شده است.
2- میزان حجم تولید و عرضه آلومینیوم
قانون عرضه و تقاضا اینجا حرف اول و آخر را می‌زند. وقتی هم از حجم تولید آلومینیوم صحبت می‌کنیم، یک روی قانون عرضه و تقاضا را نگاه می‌کنیم: میزان عرضه آلومینیوم.
یعنی هرچه میزان تولید و عرضه بیشتر شود، قیمت آلومینیوم کاهش می‌یابد. در حال حاضر بالغ بر 50 درصد آلومینیوم جهان توسط سه کشور چین با تولید بیش از 40 میلیون تن در سال، هند با تولید حدود 4 میلیون تن در سال و روسیه با تولید حدود 3.7 میلیون تن در سال تولید می‌شود.
ایران نیز در سال 2023 با ظرفیت تولید بالغ بر 750 هزار تن در سال، در رده 22 قرار داشته است.
| بخوانید تا بیشتر بدانید: جدول قطر سیم و کابل خراسان |
3- میزان تقاضا برای خرید آلومینیوم
این هم آن روی دیگر قانون عرضه و تقاضا. طبیعتا هرچه میزان درخواست برای تولید و فروش آلومینیوم بیشتر باشد، قیمت این فلز افزایش می‌یابد.
خیلی اوقات کشورهای تولیدکننده مثل چین با کاهش عمدی تولیدی، میزان تقاضا برای آلومینیوم را بیشتر می‌کنند و از این راه موجب افزایش قیمت فلز آلومینیوم می‌شوند. در کل میزان تقاضا برای آلومینیوم نیز با پیشرفت صنایع و رشد اقتصادی کشورها رابطه مستقیم دارد.
4- نوسان در قیمت حامل‌های انرژی، مخصوصا نفت
حامل‌های انرژی از دو طریق بر قیمت جهانی آلومینیوم تاثیرگذارند: اول اینکه کارخانجات تولیدی آلومینیوم برای ادامه فعالیت به نفت و انرژی نیاز دارند و در نتیجه رشد قیمت حامل‌های انرژی، منجر به افزایش هزینه‌های تولید فلز آلومینیوم شده و بدین ترتیب قیمت تمام شده آن‌ها افزایش می‌یابد.
دوم هم اینکه نوسان در قیمت نفت، هزینه‌های حمل‌ونقل را متاثر می‌کند و در نتیجه قیمت آلومینیوم را تغییر می‌دهد. به هر حال آلومینیوم تولیدی از چین یا روسیه از طریق حمل‌ونقل دریایی و ریلی انجام می‌شود که مستقیم با قیمت حامل‌های انرژی در ارتباط هستند.
5- وضعیت اقتصادی و سیاسی جهانی
هرچه اقتصادی جهانی پررونق‌تر باشد، نیاز کارخانجاتی که به آلومینیوم به چشم موارد اولیه نگاه می‌کنند (مثل کارخانجات خودروسازی، هوافضا و حتی صنایع ساخت‌وساز) به این فلز بیشتر می‌شود و در نتیجه قیمت آلومینیوم افزایش می‌یابد.
| بخوانید تا بیشتر بدانید: کابل شیلددار چیست؟ |
طبیعتا برعکس این حالت هم وجود دارد. از سوی دیگر، شرایط سیاسی و تنش میان کشورها نیز تاثیر زیادی بر قیمت جهانی آلومینیوم دارد. مثلا تنش میان چین وآمریکا، یا مسائلی مثل جنگ روسیه و اوکراین، موجب جهش ناگهانی قیمت آلومینیوم شده است.
6- تعطیلی کارخانه‌های قدیمی یا کشف معادن جدید آلومینیوم
با کشف معادن جدید یا تعطیلی معادن فعالی که ذخایر بوکسیت آن‌ها به اتمام می‌رسد قیمت ماده اولیه کارخانجات تولید آلومینیوم تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
که البته این مورد درباره آلومینیوم چندان قابل اعتنا نیست، زیرا ذخایر بوکسیت و آلومینیوم در جهان به قدری زیاد و فراروان است که برعکس دیگر فلزات کمیاب از کشف یک معدن یا تعطیلی یک معدن بزرگ تاثیر زیادی نخواهد پذیرفت.
عوامل موثر بر قیمت آلومینیوم ایران کدام هستند؟
علاوه بر عوامل موثر بر قیمت جهانی آلومینیوم، پارامترهایی وجود دارند که قیمت آلومینیوم را در کشورمان به‌شکل ویژه تحت تاثیر قرار می‌دهند. در زیر به مهم‌ترین این پارامترها اشاره کرده‌ایم:
نوسانات قیمت ارز
بسیاری از مواد اولیه و تجهیزات تولید آلومینیوم در ایران وارداتی است. به همین دلیل، نوسانات قیمت ارز – مخصوصا نوسانات قیمت دلار – بر قیمت مقاطع آلومینیومی اثرگذار خواهد بود. در نتیجه نوسانات قیمت دلار مستقیم قیمت نهایی آلومینیوم را در ایران تحت تاثیر قرار می‌دهند.
بحث تحریم‌ها
خوشبختانه در حال حاضر اکثر آلومینیوم مورد نیاز ایران در کشور خودمان تولید می‌شود، اما نمی‌توان انکار کرد که اگر تحریم‌ها نبود، بازار رقباتی‌تری به‌وجود می‌آمد و قیمت نهایی آلومینیوم کاهش می‌یافت.
تحریم‌ها همچنین واردات محصولات اولیه موردنیاز برای تولید آلومینا را دشوار ساخته و هزینه‌های تولید و به تبع آن قیمت نهایی فلز آلومینیوم را بالاتر برده‌اند.
| بخوانید تا بیشتر بدانید: بهترین کابل آنتن |
چرا قیمت آلومینیوم به‌صورت روزانه اعلام می‌شود؟
بیان کردیم که ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آلومینیوم مثل چکش‌خواری، غیرمگنتیک بودن، وزن اندک، مقاومت بالا و غیره باعث شده که این فلز یکی از پر استفاده‌ترین فلزات دنیا باشد.
در سال‌های اخیر هم که آلومینیوم به عنوان فلزی سبز و دوستار محیط زیست مورد توجه بسیاری قرار گرفته است و از همین رو اهمیت دوچندانی پیدا کرده، تا جایی که در ایالات متحده آمریکا آلومینیوم به عنوان یکی از سرمایه‌های ملی مطرح شد و محافظت از آن و برنامه‌ریزی صحیح برای استفاده، بازیافت و تولید آن به عهده صنایع مختلف و نهادهای ایالتی قرار گرفته است.
همین اهمیت آلومینیوم موجب شده تا قیمت آن مانند دیگر فلزات پرمصرف مانند فولاد، مس، تیتانیوم و… به‌صورت روزانه و حتی لحظه‌ای در دنیا تعیین شود. در حال حاضر تحلیلگران با توجه به نوسانات قیمت آلومینیوم پیش‌بینی‌های اقتصادی متعددی انجام می‌دهند و قیمت‌گذاری آن را از نظر اهمیت در رده فلزاتی مثل مس و تیتانیوم قرار می‌دهند.
| بخوانید تا بیشتر بدانید: بهترین کابل آلومینیوم |
حامیان محیط زیست چطور بر قیمت جهانی آلومینیوم تاثیر می‌گذارند؟
اشاره کردیم که فرایند تبدیل بوکسیت از زمان استخراج تا زمانی که به شمش یا بولیت آلومینیوم تبدیل می‌شود، بسیار پیچیده و هزینه‌بر است.
در عین حال اما یکی از ویژگی‌های ارزشمند آلومینیوم این است که در برابر اکسیداسیون و خوردگی کاملا مقاوم است و به همین دلیل امکان بازیافت، ذوب و استفاده مجدد را دارد. به عبارتی، آلومینیوم در حالت بازیافت در حدود 90 درصد هزینه تولید کم‌تری از زمان تولید آلومینیوم از بوکسیت را دارد.
در سالیان اخیر که مباحث محیط‌زیستی و انرژی‌های سبز اهمیت زیادی پیدا کرده، استفاده از هر ماده‌ای که قابلیت بازیافت داشته باشد، با استقبال روبه‌رو می‌شود.
آلومینیوم هم یکی از همین مواد است. فلزی با قابلیت بازیافت بالا و وزن بسیار سبک. بدین ترتیب استفاده از آلومینیوم در صنایع منجر به کاهش مصرف سوخت و حفاظت از محیط‌زیست می‌شود. همین مسئله خود موجب توجه بیشتر به آلومینیوم (نسبت به مس و فولاد) شده و قیمت آن را به تدریج بالاتر برده است.
| بخوانید تا بیشتر بدانید: انواع سیم و کابل |
پیش‌بینی قیمت آلومینیوم در سال 2024
در سال 2022 بعد از آغاز حمله روسیه به اوکراین، قیمت آلومینیوم رشد فزاینده‌ای پیدا کرد، به تدریج اما این بازار به ثبات رسیده و در بیشتر سال 2023 روند متعادلی را طی کرد.
انتهای سال 2023 اما مجددا قیمت آلومینیوم افزایش پیدا کرد و تقاضا برای آن بیشتر شد. موسسات تحلیل اقتصاد جهانی در همین راستا پیش‌بینی کرده‌اند که روند روبه‌رشد قیمت فلز آلومینیوم در سال 2024 و حتی در سال 2025 ادامه داشته باشد.
گلدمن ساکس در همین رابطه پیش‌بینی کرده که قیمت آلومینیوم در سال 2024 به طور متوسط به 4500 دلار در هر تن و در سال 2025 به 5000 دلار در هر تن خواهد رسید. به این ترتیب اگر اتفاق غیرمترقبه‌ای رخ ندهد، سرمایه‌گذاری در بازار آلومینیوم را می‌توان عملی کم ریسک تلقی کرد.
| بخوانید تا بیشتر بدانید: بهترین برند سیم و کابل برق |
سخن پایانی
همانطور که گفتیم یکی از رایج‌ترین عوامل موثر بر تعیین قیمت آلومینیوم، میزان برق مصرفی در هر ناحیه است. برای پردازش و ذوب کردن آلومینیوم جهت تولید آن، به میزان بالایی نیروی الکتریسیته نیاز است و در نتیجه نوسانات قیمت برق، به طور مستقیم بر قیمت‌گذاری آلومینیوم تاثیر خواهد گذاشت.
از طرفی با توجه به مصرف جهانی و تولید این مواد، قیمت مواد اولیه به شدت مستعد تغییرات در اقتصاد و نرخ ارز است. رکود اقتصادی، رشد سریع اقتصاد کشورهای دارای ذخایر آلومینیوم (مثل چین) و کاهش تدریجی ارزش دلار همگی عواملی هستند که باعث می‌شوند قیمت آلومینیوم را در طول زمان دچار نوسان شود.
برای چنین کالای جهانی، جای تعجب نیست که قیمت آلومینیوم به اندازه مکان‌هایی که تولید و فروخته می‌شود متغیر است. قیمت‌ها در اقتصادهای توسعه‌یافته باثبات‌تر هستند، اما تا زمانی که آلومینیوم در صنایع غول‌پیکر حمل‌ونقل و ساخت‌وساز جهانی استفاده شود، قیمت آن ناگزیر به نوسانات بازار فعلی خواهد بود.
لیست قیمت انواع سیم و کابل برق
